Hiểu và cảm thông nhau trong các mối quan hệ xã hội là một vấn đề rất quan trọng. Nó góp phần giữ gìn và phát triển các mối quan hệ ấy ngày càng tốt đẹp hơn, có ý nghĩa hơn và đem lại nhiều niềm an vui hạnh phúc hơn cho mọi người. Ngược lại, nếu mọi người không chịu hiểu và không cảm thông cho nhau thì chỉ gây thêm đau khổ và dẫn đến sự đổ vỡ, chia lìa trong các mối quan hệ mà thôi.
Trong cuộc sống thường nhật, có đôi khi chỉ vì sự thiếu hiểu biết và không đủ cảm thông của người này đối với một vấn đề không quan trọng, một lầm lỗi nhỏ nhặt của người kia mà đã dẫn đến nhiều sự đổ vỡ không đáng. Nguyên nhân là do họ thiếu sự khéo léo trong cách ứng xử, đã khiến cho một vấn đề nhỏ trong mối quan hệ với người khác trở nên ngày càng nghiêm trọng hơn. Theo thói thường, một khi mình có lỗi lầm hay đã làm điều gì đó khiến cho người khác không hài lòng thì họ sẽ làm ngơ, và tỏ ra không cần đến mình nữa. Những biểu hiện thường thấy của sự làm ngơ này là không muốn tiếp chuyện, miễn cưỡng đáp lại khi rơi vào tình thế ép buộc phải tiếp chuyện, lạnh lùng khi gặp nhau, không trả lời điện thoại, tin nhắn và thư/email. Người ta thường làm ngơ với nhiều dụng ý khác nhau. Có khi người ta làm ngơ để đợi chờ một lời xin lỗi của mình.
Có khi người ta làm ngơ để cho mình nhận thấy được vai trò của họ đối với mình, ý thức được sự trống vắng, hụt hẫng khi không có họ. Cũng có khi người ta làm ngơ để cho mình học cách sống tự lập, tự chủ. Cũng có khi người ta làm ngơ để thử lòng mình. Đôi khi người ta làm ngơ để được dỗ dành, được chìu chuộng, điều này đặc biệt xảy ra đối với phái nữ. Và sự làm ngơ ấy đôi khi chỉ để cho mình nhìn lại bản thân, thấy được lỗi lầm của mình mà thôi, không cần phải nói lời xin lỗi. Cách ứng xử này cũng có có tác dụng nhất định của nó. Nhưng nó không phải là một biện pháp thần diệu. Nó chỉ có tính tương đối mà thôi. Chúng ta phải vận dụng nó một cách khéo léo. Tùy theo đối tượng, tùy theo tình huống để sử dụng. Mức độ và thời gian của sự làm ngơ ấy cũng không kém phần quan trọng. Có khi chỉ vì một chuyện nhỏ nhặt mà làm ngơ nặng quá, lạnh lùng quá cũng không hay. Có khi sự làm ngơ ấy đem lại kết quả trong thời gian đầu, nhưng nếu kéo dài mãi thì sẽ không tốt, nó sẽ phản tác dụng.
Vì sức chịu đựng và sự nhẫn nại của con người thì có hạn. Nếu sự làm ngơ của chúng ta vượt quá giới hạn nhẫn nại của người kia thì sẽ không có ích lợi gì. Điều này đúng với hầu hết các mối quan hệ xã hội. Chẳng hạn như trong quan hệ giữa cha mẹ và con cái. Khi con có điều gì đó lầm lỗi thì cha mẹ thường hay bỏ mặc, không chăm lo cho người con ấy, con xin tiền cho những việc chính đáng vẫn không cho, đôi khi còn dùng lời bất nhã để mắng nhiếc con, đuổi con ra khỏi nhà. Họ làm vậy với dụng ý là muốn cho con nên người. Nếu đấy là một người con có hiếu, thương yêu cha mẹ thì người đó sẽ cố gắng chịu đựng, và cố gắng sửa đổi, chuộc lại lỗi lầm mà mình đã phạm. Trong trường hợp này thì sự lạnh lùng của cha mẹ đã có tác dụng tích cực.
Tuy nhiên, nếu cha mẹ không hiểu được tấm lòng của người con, cứ mãi lạnh lùng thì người con ấy sẽ cảm thấy tủi thân, nghĩ là cha mẹ không thương yêu mình, ghét bỏ mình, vậy thì sự tồn tại của mình trong gia đình này đâu có ý nghĩa gì đối với cha mẹ, chi bằng mình ra đi để cho cha mẹ khỏi phải khó chịu mỗi khi thấy mặt mình, hay là mình chết đi cho rồi,… Đấy, nếu sự lạnh lùng của cha mẹ cứ kéo dài mãi, người con không thể nào chịu đựng được nữa. Đến lúc đó thì những ý nghĩ tiêu cực sẽ nảy sinh, và rất dễ dẫn đến những kết quả bất hạnh cho cả con cái lẫn cha mẹ.
Có một điều rất quan trọng, đó là tâm trạng và những suy nghĩ, cảm xúc của người bị làm ngơ. Một điều thường hay có đối với những người bị làm ngơ đấy là sự tổn thương, dù là họ có lỗi hay không có lỗi. Làm sao không tổn thương được khi mình bị người khác không thèm quan tâm, khi nhận sự đối xử thiếu nhã nhặn của người khác. Nếu bản thân có lỗi thì họ sẽ chấp nhận sự tổn thương đó và cố gắng hàn gắn lại vết nứt trong mối quan hệ ấy. Còn nếu nhận thấy là không có lỗi, hoặc là vấn đề đã tạo ra không quá nghiêm trọng, không đáng để bị đối xử một cách thiếu nhã nhặn đến vậy, thì sự tổn thương ấy sẽ lớn dần cùng với thời gian mình bị làm ngơ. Nếu người kia dừng lại kịp thời thì may ra còn có thể hàn gắn được. Còn nếu không thì đến một lúc nào đó vết thương ấy sẽ không thể nào chữa lành lại được nữa. Đồng thời, khi bị làm ngơ thì đấy cũng là lúc để cho ta đánh giá lại mối quan hệ giữa mình với người kia. Nhiều câu hỏi sẽ nảy sinh trong đầu. Tại sao người kia lại lạnh lùng với mình đến thế? Điều mà mình đã gây ra có đáng bị đối xử như thế không? Không có biện pháp nào khác cho vấn đề bất hòa này hay sao mà phải dùng biện pháp làm ngơ? Quan hệ tốt đẹp của mình với người kia bấy lâu nay chẳng lẽ chỉ vì một lần lầm lỗi, sơ ý của mình là người kia có thể quên đi tất cả hay sao? Quan hệ của người kia đối với mình là quan hệ thế nào đây? Mình có nên nhẫn nại và cố gắng để hàn gắn lại vết nứt này không và nếu mình nên nhẫn nại và chủ động hàn gắn thì nhẫn nại bao lâu là vừa?...
Thế đấy, có rất nhiều điều khiến cho người bị đối xử lạnh lùng phải suy nghĩ, và họ cũng không vui vẻ, hạnh phúc gì khi bị đối xử lạnh lùng, bị làm ngơ. Và chắc chắn là chính người làm ngơ cũng đâu có hạnh phúc gì. Qua đó chứng tỏ rằng làm ngơ không phải là biện pháp tốt nhất để giải quyết sự bất hòa. Mấu chốt quan trọng nhất để giải quyết mọi vấn đề là phải hiểu rõ vấn đề đó. Đối với sự bất hòa trong các mối quan hệ xã hội cũng không ngoại lệ. Đôi khi để nhanh chóng giải quyết những khúc mắc, khó chịu ở trong lòng, không phải là người bị làm ngơ chủ động nói chuyện, mà ngược lại, người làm ngơ nên chủ động nói chuyện trước, chủ động tìm hiểu nguyên nhân để hiểu và có thể cảm thông, chia sẻ. Như thế thì những khúc mắc của vấn đề sẽ nhanh chóng được tháo gỡ.
Biện pháp và sự khéo léo đối với việc giải quyết những bất hòa, rạn nứt trong các mối quan hệ xã hội không có tính cố định, tùy theo đối tượng, tình huống và thời điểm. Cốt tủy của vấn đề là ở tấm lòng và khả năng nhận thức của mỗi người. Khả năng nhận thức ở đây không phải là đòi hỏi phải có trình độ học vấn cao, kiến thức chuyên môn giỏi, mà là ở sự cởi mở, biết lắng nghe, biết chắt lọc thông tin và độ nhạy bén, tinh tế trong giao tiếp của mỗi người. Còn tấm lòng ở đây là muốn nhấn mạnh đến tình cảm và tính chân thật của mối quan hệ. Khi cả hai bên đều thật sự quý mến và thương yêu nhau thì họ sẽ không nỡ làm cho nhau phải đau khổ. Nếu lỡ người này làm cho người kia không vừa lòng, với tình cảm chân thành và sự cởi mở thì họ sẽ sớm cùng nhau tháo gỡ những khúc mắc ở trong lòng.
Hiểu biết và thương mến nhau là hai nhân tố vô cùng quan trọng trong các mối quan hệ xã hội để mọi người có thể cảm thông cho nhau, cùng nhau xây dựng mối quan hệ tốt đẹp, đầy ý nghĩa và cùng nhau sống trong an vui, hạnh phúc. Khi đã hội đủ sự hiểu biết và thương yêu nhau thì mọi người rất dễ cảm thông, bỏ qua những lầm lỡ của nhau, giúp nhau cùng hoàn thiện. Chỉ có dùng sự hiểu biết và tình thương yêu lẫn nhau mới có thể nhanh chóng hàn gắn lại những rạn nứt trong tất cả các mối quan hệ xã hội mà thôi. Làm ngơ ít khi đem lại kết quả như ý muốn lắm, mà có hàn gắn lại chăng nữa thì cũng chỉ là tương đối, gượng ép. Vì thế, chúng ta nên hạn chế việc sử dụng biện pháp làm ngơ để giải quyết những điều không vừa ý xảy ra trong các mối quan hệ xã hội. Hãy gạt bớt đi tính tự tôn, sĩ diện của bản thân mình, hãy đến với nhau và cởi mở giãi bày cho nhau hiểu những suy nghĩ, cảm xúc của mình để xây dựng mối quan hệ ấy ngày càng hoàn thiện hơn, có ý nghĩa hơn. Có được những mối quan hệ tốt đẹp trong cuộc sống ngắn ngũi này là một diễm phúc lớn. Hãy cùng nhau trân trọng và giữ gìn nó, đừng để phải đổ vỡ vì những điều nhỏ nhặt.
Minh Nguyên